Para
a atención a esta diversidade debemos partir do que a LOMCE 8/2013 ou a LOE
2/2006 establece como principios da educación: a calidade da educación para todo o
alumnado; a equidade, a inclusión educativa e a non discriminación; a concepción da educación ao longo de toda a
vida; a flexibilidade para
adecuar a educación á diversidade de
aptitudes, intereses, expectativas e necesidades do alumnado; a orientación educativa e profesional do
estudantado; o esforzo compartido por
alumnado, nais, pais ou titores e titoras legais, profesorado, centros, administracións,
institucións e o conxunto da sociedade, e a autonomía para establecer e adecuar as actuacións organizativas e
curriculares. Mediante eses principios trátase de conseguir o éxito escolar de todo o alumnado.
O fin da educación ou o obxectivo prioritario da
ATENCIÓN Á DIVERSIDADE tal como aparece establecido no Decreto 229/2011 debe ser que todo o alumnado alcance o máximo desenvolvemento persoal,
intelectual, social e emocional, asegurando os recursos necesarios para que o
alumnado que requira unha atención educativa diferente á ordinaria poida acadar
o máximo desenvolvemento posible das súas capacidades, así como os obxectivos
establecidos con carácter xeral para todas as alumnas e alumnos cunha atención
integral. tratando de evitar as
desigualdades derivadas de factores sociais, económicos, culturais,
xeográficos, étnicos ou doutra índole.
A atención á diversidade debe partir dunha perspectiva inclusiva e
compensadora, a fin de dar resposta ás necesidades educativas, considerando
os seus sus intereses, motivacións e capacidades para a aprendizaxe nun entorno
normalizado. A diversidade, pois, deriva da
singularidade biolóxica, psicolóxica, social e cultural de cada alumna e cada
alumno, da singularidade de cada familia e de cada unha das profesoras e dos
profesores, tamén das particularidades de cada centro e de cada comunidade
educativa no seu conxunto. E a resposta educativa a esa diversidade debe
concretarse en cada un dos proxectos educativos, en cada unha das ensinanzas,
na coordinación docente, na personalización da educación de cada unha das
alumnas e alumnos, nos recursos e medidas educativas, nos compromisos
familiares e sociais e en todo o que contribúa ao máximo desenvolvemento
persoal e social do alumnado e á súa preparación para convivir e participar, de
forma autónoma, nunha sociedade democrática.
A atención á diversidade da respostas a diferentes capacidades, intereses,
motivacións, estilos e ritmos de aprendizaxe, a compensar desigualdades
educactivas, sociais, xeográficas, culturais,..ás necesidades educativas
especiales, ás dificultades específicas
de aprendizaje, ao alumnado con TDAH, ao alumnado con altas capacidades intelectuales, á
incorporación tardía ao sistema educativo como se reflicte no TÍTULO II, CAP. I
da LOMCE.
Para dar resposta educativa a un alumno con altas capacidades debemos deseñar accións coa finalidade de adecuar a resposta educativa ás diferentes características,
potencialidades, ritmos e estilos de aprendizaxe, motivacións e intereses e
situacións sociais e culturais do alumnado. Estas medidas e
accións implican a toda a comunidade educativa e deben concretarse en propostas
curriculares e organizativas que teñan en conta a pluralidade de todas e cada
unha das alumnas e alumnos.
A
atención AO ALUMNADO DIVERSO con necesidades puntuais ou permanentes, con
necesidade específica de apoio educativo deberá
axustarse, entre outros, aos principios de normalización
de servizos, de flexibilidade na
resposta educativa, de prevención e de
atención personalizada, INCLUSIÓN e de EQUIDADE, COHERENCIA.
a) Adecuación da estrutura organizativa do centro (horarios, agrupamentos, espazos) e da organización e xestión da aula ás características do alumnado.
b) Adecuación das programacións didácticas ao
contorno e ao alumnado.
c) Metodoloxías
baseadas no traballo colaborativo-cooperativo en grupos heteroxéneos, titoría entre iguais,
ABP, aprendizaxe por proxectos, técnicas para aprender a pensar (organizadores gráficos e visuais CTF, CeR, RODA LÓXICA, VET,...) e outras que promovan a inclusión. d)Reforzo educativo
e apoio do profesorado con dispoñibilidade horaria. e) Programas de enriquecemento curricular.
f) Programas específicos personalizados.
As principais referencias epistemolóxicas (http://www.edu.xunta.gal/portal/node/3700) fan fincapé que para que teñamos en conta indicadores como a capacidade intelectual xeral, a capacidade intelectual específica, a capacidade creativa e a capacidade de perseverancia e automotivación:
Intelectual xeral
-Adquiren aprendizaxes temperás e sen axuda.
-Teñen unha gran facilidade para adquirir novas
aprendizaxes.
-Son rápidos na comprensión de información e conceptos
novos.
-Establecen fácilmente conexións entre conceptos
diferentes.
-Posúen un elevado nivel de indagación.
-Elaboran conceptos verbais con facilidade.
-Utilizan con axilidade novos coñecementos na resolución
de problemas teóricos e prácticos.
-Formulan principios e establecen xeralizacións por
transferencia de aprendizaxes.
-Destacan na habilidade para argumentar, preguntar e
razoar.
-Denotan unha enorme curiosidade intelectual.
-Manifestan interese e gran preocupación polos problemas
do mundo.
-Con frecuencia manifestan capacidade de liderado e unha
alta sensibilidade social.
Intelectual específica
-Logros importantes en determinadas áreas.
-Vocabulario amplo e rico, cunha excelente capacidade
para utilizalo con propiedade.
-Gusto pola lectura.
-Memoria, retención fácil e evocación rápida e precisa.
-Profundidade no coñecemento de temas do seu interese.
-Manifestacións do talento matemático: gusto polos
números; rapidez na comprensión e solución de problemas;solucións simples,
directas, abreviadas, elegantes;precisión e axilidade no razoamento matemático;
uso decriterios sofisticados para clasificar, seriar e agrupar.
-Manifestacións específicas de talento musical.
Indicadores da capacidade creativa
-Orixinalidade.
-Imaxinación e fantasía na utilización de recursos.
-Invención e construción de aparatos con materiais sinxelos.
-Creación de ideas e procesos novos.
-Solución creativa a problemas mediante a utilización de
recursos e materiais comúns.
-Composición e adaptación de xogos, de música, etc.
-Especial sentido do humor, ás veces desconcertante.
-Tendencia natural a explorar ideas, con formulacións pouco
correntes.
-Independencia de pensamento.
-Capacidade de iniciativa.
-Facilidade para aplicar coñecementos dunha materia ou
situación a outra.
-Manifestación de opinións contrarias ás habituais.
Indicadores da capacidadede automotivación e perseveranza
-Capacidade de aprendizaxe autodirixida.
-Concentración nas tarefas, perseveranza e motivación en
relación a áreas do seu interese.
-Escasa fatiga, sempre que a tarefa non sexa repetitiva
ourutineira.
-Tendencia a traballar de xeito independente. Aínda que a
súa autonomía os leva a ser creativos, hai que estimulalos para que aprendan a
traballar en equipo e compartan os seus coñecementos.
-Motívanse especialmente cando as tarefas son complicadas
e diferentes.
-Proban cousas novas, gustan dos cambios e aceptan os
desafíos que supoñen as novidades.
-Teñen grandes expectativas tanto con respecto a si
mesmos como con respecto aos demais, o que fai que teñan metas elevadas. A
parte negativa é que poden sentirse saturados e ansiosos debido ás esixencias
do contorno (familiares, escolares, sociais).
Razonamento
O razonamento xunto coa memoria e a atención
constitúe unha das función básicas da mente que intervén nas aprendizaxes.
É a capacidade para establecer relacións entre
diferentes elementos da realidade e os coñecementos que se adquiriron para
obter conclusións lóxicas e razonables. Algún dos subprocesos son: análise,
comparación, clasificación, verificación, secuenciación,…
A expresión do razonamento é a través da
argumentación verbal ou escrita.
Tipos de razonamento:
-razonamento deductivo: obteranseconclusións
concretas. Razónase do xeral ao particular.
-razonamento inductivo: a partir de datos
concretos ou individuais obteñen conclusións xerais.
-razonamento predictivo ou consecuencial
Sobre que contidos razonamos:
-razonamento verbal
-razonamentolóxico-abstracto
-razonamento temporal
-razonamento espacial
Razonamento numérico-matemático
Estratexias de razonamento:
-observar, comparar, clasificar
-verbalizar exemplos
-seleccionar o elemento que non corresponden a un
conxunto
-identificar casos que cumpran unas condicións
-Completar series
-Establecer analoxías
