INDICADORES
PARA A DETECCIÓN
|
FAMILIA
ATA OS 6 ANOS
|
FAMILIA
6-12
|
|
Antecedentes
familiares de dislexia.
•
Descoñecemento das distintas partes do corpo humano e a súa localización.
•
Dificultade e/ou torpeza motriz en actividades lúdicas sinxelas.
•
Alternancia no uso das mans e pés.
•
Falta de habilidade para lembrar o nome de series de cousas. Atraso para
memorizar os números, o alfabeto, os días da semana, as cores e as formas.
•
Dificultade para aprender as cancións, trabalinguas, rimas, etc. típicas desta
idade.
•
Dificultade para seguir consignas e aprender rutinas. Falta de atención.
• Atraso no desenvolvemento da fala e da
linguaxe.
Problemas
para expresarse (relatar feitos cotiás, contar un conto, expresar un desexo,
etc.).
|
Dos seis aos oito anos
•
Antecedentes familiares de dislexia.
•
Confusión na distinción entre dereita e esquerda.
•
Dificultade para aprender o alfabeto e as táboas de multiplicar, e, en xeral,
para reter secuencias, como os días da semana, os meses do ano, etc.
•
Falta de atención e concentración.
•
Frustracións, rabietas, etc.
•
Problemas para aprender a ler e escribir.
•
Tendencia a escribir os números en dirección ou orientación non axeitada.
c. Dos nove aos doce anos
•
Antecedentes familiares de dislexia.
•
Complicacións para seguir instrucións orais.
•
Dificultades co manexo de números e estimacións temporais en situacións da
vida cotiá (exemplos: xestionar o diñeiro; entender o reloxo; xestionar o seu
tempo; saber as horas, días, meses e anos;
etc.).
•
Desatención, falta de madureza, falta de planificación, etc.
•
Dificultades na expresión oral, non atopando, facilmente, a palabra adecuada.
•
Desorganización na casa.
•
Aumento da falta de auto-confianza e da frustración.
•
Continuos erros en lectura. Esta pode estar caracterizada por unha lectura
con erros e con moito esforzo, lectura correcta pero lenta e
mala
comprensión lectora.
•
A escritura pode presentar unha caligrafía mala e desordenada (non é capaz de
seguir as liñas rectas nin de respectar as marxes dos cadernos, tampouco de
organizar operacións matemáticas en columna, etc.). A súa gramática e a
ortografía son deficientes, así como a súa capacidade para organizar e
escribir os seus pensamentos.
.Dificultade
para copiar.
• Problemas de comprensión da linguaxe
escrita.
|
|
Profesorado E. Infantil
|
Profesorado
|
|
•
Descoñecemento do esquema corporal.
•
Inmadureza a nivel da motricidade, tanto grosa como fina. Tamén
pode
haber dificultade de equilibrio estático e dinámico.
•
Problemas na coordinación.
•
Non clara dominancia lateral.
•
Certa alteración das nocións espaciais.
•
Complicacións na execución de secuencias manipulativas e/ou rítmicas.
Dificultades
para identificar semellanzas e diferenzas en obxectos parecidos e para
completar obxectos aos que lles falta unha parte significativa.
•
Dificultade para manter unha atención focalizada, en breves períodos
de
tempo.
•
Problemas para recordar os números, os días da semana, as cores e as formas.
•
Desenvolvemento lento do vocabulario e atraso no desenvolvemento da fala e da
linguaxe, con dificultades para articular ou pronunciar palabras.
•
Confusións na pronuncia de palabras que se asemellan foneticamente.
•
Dificultades co vocabulario relacionado coa orientación espacial.
•
Dificultades na expresión.
•
Dificultade para seguir instrucións e aprender rutinas.
•
Alternancia de días bos e malos, sen causa aparente.
|
En
canto á coordinación e nocións temporais:
Aínda
que non en todos os casos ocorre, si é significativo que moito deste alumnado
adoita presentar:
◦
Problemas na mobilidade, con dificultades para realizar determinados
movementos (ir en bicicleta, saltar á corda, saltar altura, xutar unha
pelota, etc.).
◦
Dificultades na lateralidade, con confusións entre dereita e
esquerda.
◦
Complicacións na coordinación motora, que é pobre, equivocándose con
facilidade, o que pode ocasionar mala grafía e interliñado.
◦
Dificultades na prensión, ou no modo de coller o lapis.
◦
Dificultades para aprender a manexar o reloxo, controlar o seu
tempo
e entender a secuencia das tarefas.
◦
Problemas coas nocións temporais, con
dificultades para saber a hora, día, mes e
ano.
•
En canto á fala, á linguaxe e á lectoescritura:
De
maneira oral exprésanse mellor ca por escrito, pero, aínda así, a moitos dos
alumnos e alumnas ocórrenlles algunhas das seguintes
situacións:
◦
Dificultades de acceso ao uso dun vocabulario correcto e adecuado, podendo
darse erros nos conceptos vinculados coa orientación espacial e temporal.
◦
Problemas para seguir unha serie de instrucións.
◦
Estrutura morfosintáctica pobre.
◦
Confusión na utilización de sinónimos e antónimos e de termos con significados
funcionais e espaciais (confusión polo uso e por algunha característica
común).
◦
Continuos erros en lectura. Esta pode estar caracterizada por unha lectura
con erros e con moito esforzo, lectura correcta pero lenta,
dificultade
para conectar letras e sons e descifrar as palabras aprendidas, dificultade
de decodificación de palabras illadas –con pobres resultados nas probas
fonolóxicas-, dificultades máis importantes para ler pseudopalabras,
transposición de letras, cambio de orde e inversión de números, mala
comprensión lectora, etc.
◦
A escritura presenta erros como: omisións, substitucións, adicións de letras
ou alteracións da orde das mesmas; inversión de letras, números e palabras;
confusión da dereita e a esquerda e escritura en espello; dificultades na
ortografía natural e arbitraria; dificultade para escribir pensamentos e
organizalos; gramática e ortografía
deficientes;
gran diferenza entre a súa organización e a estruturación dos seus
pensamentos, tanto de xeito oral como por escrito; caligrafía mala e
desordenada (non é capaz de seguir as liñas rectas nin de respectar as marxes
dos cadernos, tampouco de organizar operacións matemáticas en columna, etc.).
◦
Aínda que se expresan mellor oralmente, poden ter dificultades para pronunciar
palabras; poden investir, substituír ou cambiar sílabas.
Tamén
poden ter dificultade para nomear figuras xeométricas. Ás veces non atopan a
palabra correcta e buscan sinónimos, non sempre con éxito.
•
En canto aos aspectos cognitivos de percepción, atención e memoria; e
secuenciación e planificación: Limitacións na capacidade para integrar
información que entenden por separado,
sen globalizar.
◦
Condutas de inatención, debido ás dificultades para procesar a información.
◦
Dificultades de concentración cando len ou escriben.
◦
Problemas para automatizar o abecedario, o uso do dicionario, índices, etc.
◦
Escasa memoria operativa e a longo prazo para manexar datos, fórmulas, táboas
de multiplicar, definicións, instrucións, recados, mensaxes, etc. Sen
embargo, poden presentar boa capacidade para lembrar feitos, situacións ou
datos pasados, incluso obxectivamente irrelevantes.
◦
Dificultades para lembrar o aprendido.
◦
Problemas para relacionar os coñecementos novos cos xa adquiridos, polo que
se produce un enlentecemento da resposta, mesmo bloqueo.
◦
Complicacións para manexar series, a nivel manipulativo, gráfico e simbólico.
◦
Dificultades para extraer conclusións.
•
En canto aos aspectos persoais e sociais:
◦
Poden manifestar desorganización, mostrando, ás veces, escasa autonomía no
seu traballo persoal.
◦
Presentan dificultades na realización de tarefas que requiren un esforzo
mental sostido.
◦
Cústalles acabar as tarefas e/ou deberes no tempo esperado.
◦
Mostran condutas inatentas en actividades de lectura e escritura, chegando a
dar a impresión de distracción.
◦
Chegan a ser emocionalmente sensibles, podendo xerar frustración e déficits
no autoconcepto, na autoestima e na auto-eficacia.
◦
Presentan baixa motivación cara ás aprendizaxes nas que predominan o uso da
lectura e da escritura. Sen embargo, aumenta a motivación cando os contidos
da lectura e/ou da escritura lles
resultan
atractivos.
◦
Xeralmente, teñen escasas habilidades sociais, con baixa asertividade.
|
|
RESPONSABLES
DA DETECCIÓN E VALORACIÓN
|
|
Titoras-es
D.O. (D.
229/2011)
EOE
|
|
CANDO
TEMOS QUE PREOCUPARNOS
|
|
1. Dificultades
persistentes alomenos 6 meses
2. Lectura
de palabras imprecisa ou lenta e con esforzo.
3. Dificultade
para comprender o significado do que le.
4. Dificultades
ortográficas.
5. Dificultades
coa expresión escrita.
6. Dificultades
para dominar o sentido numérico, os datos numéricos ou cálculo.
7.
Dificultades co razoamento matemático.
|
