ESCOLA DE NAIS E PAIS, MARÍA FERREIRO

Onte estivo na nosa Escola de Nais e Pais MARIA FERREIRO, Directora do INSTITUTO DA CONDUCTA de VIGO.

Se queredes escoitar de novo o programa de Radio.

PROGRAMA DE RADIO MARÍA FERREIRO 

A PORTARSE BEN! ESTRATEXIAS

Ás veces preguntámonos que facer para que un fillo ou unha filla, un alumno ou alumna se porte ben. As estratexias son moi sinxelas e xiran en torno a:
-Consistencia no decidido como conducta a instaurar
-Decidir cales son as conductas que de verdade queremos que teñan
-Clima familiar e escolar estable e predecible
-Coherencia no día a día e entre as persoas educadoras e proxenitoras
-Perseverancia
-Modelos positivos a imitar,...
Se queredes saber máis debedes premer no seguinte enlace:
PORTARSE BEN

MEDRAR CONECTADOS? SI OU NON

 

 Os nosos nenos e nenas aprenden , xogan e interaccionan a través das pantallas e a través das redes sociais pois están inmersos nun mundo dixital. Pero, é aconsellable?, Habería que repensar que a educación na realidade tamén é beneficiosa?, Educar no asombro e nas emocións pode ser posible sen tablets, , ordenadores, taboleiros interactivos, etc?

Para saber máis premede no seguinte enlace:

"Los gurús digitales crían a sus hijos sin pantallas"

 

MÉTODO SINGAPUR

Existen moitos centros educativos que empregan a metodoloxía SINGAPUR para o desenvolvemento da Competencia Matemática. Posúe un enfoque Concreto- Pictórico- Simbólico que permite facer conexións a través de actividades concretas e representacións visuais, asegurando unha comprensión conceptual profunda e duradeira.  Desenvolve pensamento e razonamento matemático, a metacognicióna resolución de problemas, a verbalización do proceso seguido para a resolución, a aprendizaxe da indagación, resolución de problemas contextualizados, ...
Para saber máis: 
SINGAPUR 
MÉTODO SINGAPUR

PLANIFICACIÓN MULTINIVEL

A atención á diversidade debe ser un desafío  nas aulas xa que a diversidade é unha realidade social. A resposta  a esa diversidade debe ser deseñada baixo un enfoque inclusivo. Nos espazos escolares non existen 2 alumnos-as  que sintan, pensen, razonen, clasifiquen, resolvan situacións problemas ou argumenten da mesma forma. Ademáis, entre 2 alumnas ou alumnos os intereses, motivacións, capacidades, ritmos ou estilos de aprendizaxe son verdadeiramente diferentes.

Baixo este cobertor non podemos pensar que un  deseño curricular homoxéneo  dea respostas a todos. Igual, cun pouco de sorte,  dará resposta a un alumnado etiquetado como "medio".

E, entón que facer?

A proposta dun Diseño Universal de Aprendizaje (DUA) fará posible que o propio deseño curricular dea resposta a esa diversidade e cobre vida nas aulas cando un alumno manifeste DEA, cando unha nena sexa hipoacúsica ou outra teña TDA.

Que é un DUA?

Os antecedentes do DUA están no DESEÑO UNIVERSAL que naceu en EEUU polos anos 80 e que pretendía facer accesible e eficaz á cidadanía a vida nas cidades colocando rampas, tendo en conta a información en braille ou iconas-pictogramas para facilitar a información a todos. Tiñan a convicción de que a accesibilidade para todas e todos debía ser o camiño, dar respostas, anticiparse ás necesidades.
Que se debe ter en conta nunha planificación multinivel? 
-que canais de acceso á información son os mellores para o alumnado
-que soportes e canais de expresión serán os mellores para o alumnado
-que aprendizaxes prioritarios-nucleares-subyacentes deben aprender os alumnos e alumnas
-como aprende o alumnado
-cando o aprenden
-onde e con quen o aprenden: no contexto escolar, no contexto social, cultural,...?
-que debe avaliar
-como debo avaliar
-cando debo avaliar
Para saber máis e visualizar exemplos de actividades multinivel premede no seguinte enlace:
PLANIFICACIÓN MULTINIVEL

ESCOLA DE NAIS E PAIS MES DE MARZO 19: EDUCACIÓN PARENTAL POSITIVA

Xa estamos chegando ao remate do mes de marzo e, polo tanto, teremos unha nova sección da ESCOLA DE NAIS E PAIS en colaboración coa RADIO MUNICIPAL de TUI.

Nesta ocasión abordaremos a importancia dunha EDUCACIÓN PARENTAL POSITIVA como estratexia para abordar os problemas de conducta. A persoa experta que entará en antena de forma altruísta e gratuíta será MARÍA FERREIRO, Directora do Instituto da Conducta.

Non desaproveitemos a oportunidade de facerlle preguntas deixándoas por escrito no número de tfno. 664061200 e ela respostará o día da emisión.

SECUENCIAS DIDÁCTICAS

Moitas veces atopámonos con terminoloxía relacionada co desenvolvemento curricular nas transposicións didácticas e igual non sabemos diferenciar entre unha transposición didáctica a través de secuencias didácticas, a través de UD, a través de UDIS, a través de PROXECTOS ou a través de TAREFAS INTEGRADAS.

O seguinte artido poderá servir para clarificar estas cuestións:

GUÍA PARA DISEÑAR UNA SECUENCIA DIDÁCTICA

AMBIENTES DE APRENDIZAXE

A distribución do espazo por ambientes de aprendizaxe permitirá a fusión de competencias e intelixencias múltiples. Do mesmo xeito, favorecerá a atención á diversidade pois posibilita o traballo cooperativo, as aprendizaxes situadas, contextualizadas, activas, creativas, ...Nos diversos ambientes de aprendizaxe que se poidan deseñar o alumnado poderá pescudar, organizar información, planificar, avaliar, crear, debatir,... pero tamén asombrarse, coñecer a realidade,...

Para saber máis hai que premer no seguinte enlace

AMBIENTES DE APRENDIZAXE

AUTONOMÍA

A autonomía fai aos nenos e nenas máis competentes, máis responsables, máis seguros,...Por este motivo non podemos privalos das posibilidades e das oportunidades para ser AUTÓNOMOS.

PAUTAS PARA O DESENVOLVEMENTO DA AUTONOMÍA

ESTRATEXIAS DESENVOLVEMENTO EMOCIONAL

O desenvolvemento emocional é necesario para desenvolver as capacidades afectivo-emocionais, para saber xestionar emocións, para coñecer as emocións e o autocontrol,...
A continuación pautas e estratexias para o seu desenvolvemento:
Estratexias para o desenvolvemento emocional

O CINE QUE NOS MIRA, MARZO

No mes de marzo tamén no calendario competencial facemos propostas cinéfilas. Ese cine que nos mira lévanos a vivir ou revivir as historias de:
CINE E. INFANTIL

CINE E. PRIMARIA

CINE DE ADULTOS

ATENCIÓN, ATENCIÓN!

A atención é un proceso de certa complexidade par definir. é unha función cerebral superior, responsable de preparar o sistema cognitivo para percibir, dirixir a intención e actuar. en todo este proceso, a atención cumpre funcións diversas:

·         manter un estado de alerta

·         atender a estímulos relevantes e ignorar os que non cumpren con esa regla

·         concentrarse nas tarefas

·         ter en conta as instruccións recibidas para exercutar tarefas

·         preparar respostas axeitadas

·         manter a concentración por un periodo de tempo axustado

No contexto escolar, a  ATENCIÓN é un requisito necesario para que o proceso de aprendizaxe sexa exitoso.

Algunha das CARACTERÍSTICAS MÁIS RELEVANTES do alumnado con dificultades para unha atención sostida son:

·         Non atenden en situacións de escoita e/ou asembleas

·         Non reciben a información relevante

·         Non reteñen as instruccións das tarefas ainda secuenciadas

·         cometen erros na realización das tarefas ainda que as comprendan

·         situacións de non escoita e distraccións continuas

·         centran a súa atención en estímulos non relevantes e ignoran os que sí son

·         cústalles atender a varios estímulos á vez

·         teñen dificultades para manter a atención durante un tempo prolongado

Pero o máis importante é que a atención pode desenvolverse e estimularse e as súas dificultades non son permanentes.

Para a estimulación da atención podemos desenvolver actividades, tarefas e exercicios, ...que que teñan en conta o spam atencional (amplitude de estímulos aos que se poden atender), atención selectiva ou focal (atendese a un estímulo e ignórase outro) e atención serial (buscar estímulos repetidos entre outros que fan de distractores) e se traballarían a partir de estímulos visuais.

Algúnha exemplificación de tipos de exerciciós serían:

·         Emparellar imaxes iguais

·         Sinalar as imaxes iguais á primeira

·         Identificar parellas iguais

·         Discriminar as imaxes que son iguais ao modelo

·         Sinalar imaxes diferentes nunha fila ou columna

·         Discriminar sons de instrumentos ou da vida cotiá

·         Identificar determinado son entre moitos

PAUTAS PARA MELLORAR A ATENCIÓN

LENDO PARA IMAXINAR EN MARZO

As propostas lectoras deste mes visibilizan a escritoras,  a grandes escritoras!
Literatura E. Infantil

Literatura E. Primaria

Literatura adultos

LATERALIDADE E ORIENTACIÓN ESPACIAL

O cerebro ten dous hemisferios simétricos, ambos actúan de maneira coordinada e conxunta para efectuar as funcións mentais e proporcionar á persoa unha imaxe coherente do que lle rodea. As conexións e relacións entre ambos son necesarias para traballar con axilidade mental e levar a cabo os procesos mentais.

Chamamos lateralidade á utilización preferente dun lado ou outro do corpo para realizar determinadas tarefas (escribir, escoitar, mirar, saltar,...)

O noso Sistema Nervioso presenta unha organización binaria e, de feito, unha gran parte do noso corpo presenta duplicidade: dous ollos, dúas mans, dous pés, dúas orellas?e dous hemisferios cerebrais

Cada un dos dous Hemisferios Cerebrais (esquerdo e dereito) está especializado en determinadas funcións cognitivas. O Hemisferio Izquierdo procesa a información dunha  forma lóxica, verbal e secuencial. Mentres o Hemisferio Dereito realiza un proceso máis global da información que recibe, é máis intuitivo e tamén creativo

O Hemisferio Dereito controla as accións ao lado oposto do corpo (esquerdo), mentres o Hemisferio Izquierdo controla o ao lado dereito do corpo

A lateralidade debe estar definida nunha persoa ao redor dos 6-7 anos de idade. E esta lateralidade refírese ás funcións que realizamos con man, pé, ollo e oído. Así como o Hemisferio Cerebral que domina nunha persoa para realizar o procesamento da información que constantemente recibimos

Fálase de de lateralidade homoxénea cando man, pé, ollo e oído ofrecen unha dominancia no mesmo lado, xa sexa no lado dereito (destro) ou esquerdo (zurdo)

E falamos de Lateralidade Cruzada cando unha persoa non está completamente lateralizada dun lado do seu corpo. É dicir, cando ollo, oído, man e pé non presentan a mesma dominancia (xa sexa esquerda ou dereita). Podemos atoparnos, pois, con persoas destras de man, pero zurdas de pé, ollo e oído. Aínda que as combinacións son moitas

A lateralización é o proceso polo que se desenvolve a lateralidade e é importante para a aprendizaxe da lecto-escritura e a completa madurez da linguaxe, o ensino da p, d, b, q, esixe o dominio da lateralidade; se o neno non ten conciencia do seu lado dereito ou esquerdo xamais poderá proxectar ao exterior o seu lateralidade, e dificultaráselle a diferenza e identificación destas letras. Consideremos ademais que a lectura e escritura son procesos que se cumpren de esquerda a dereita.

Dominancia e Lateralidade

Normalmente aparece unha dominancia dun hemisferio sobre o outro. Isto é o que se coñece como lateralidade.  A lateralidade é o predominio funcional dun hemisferio sobre o outro.

A lateralidadee cruzada fai referencia a un predominio non homoxéneo, é dicir non aparece unha dominancia definida dun sobre outro. Estamos ante unha lateralidadee cruzada  cando existe unha lateralidade distinta da manual para pés, ollos ou oídos (por exemplo man dereita dominante, con dominio do ollo esquerdo).

Que repercusións pode ter a lateralidadee cruzada?

A lateralidade non ten nada que ver cun trastorno psicolóxico ou de personalidade. Trátase dun modo de funcionamento neurofisiológico cuxas repercusións afectan o campo psicomotor. A lateralidade mal establecida, debe entenderse como un factor de risco que convén coñecer e analizar pero non como causa determinante de ningún tipo de dificultado problema.

Síntomas da lateralidade cruzada

Adoitan ir acompañadas de dificultades de atención, de organización espazo temporal, e os consecuentes problemas emocionais e de autoestima e, como consecuencias, as súas dificultades no rendemento escolar.

-Dificultade na automatización da lectura, a escritura ou o cálculo.

-Problemas para organizar de maneira adecuada  o espazo e o tempo.

-Dificultade para ordenar a información.

-Torpeza psicomotriz. Confusión para situarse a dereita ou esquerda a partir do eixo medio corporal.

-Lentitude no traballo e na  reacción.

-Investimentos no ordenamento gráfico e lector

Avaliación da lateralidade cruzada

É fundamental facer unha detección precoz da lateralidade cruzada. A partir dos 4-5 anos podemos e debemos avaliar a lateralidade, para educar e previr cruzamientos. Aínda así debemos considerar que nestas idades a lateralidade está en proceso de desenvolvemento e é normal atopar datos contraditorios.

O obxectivo da avaliación é coñecer a tendencia lateral natural do neno/a para guiar o desenvolvemento da mesma se se detectan cruzamientos. O problema non é destro ou zurdo, senón que a dominancias non sexan homoxéneas, non estean organizadas no mesmo lado.

Tratamento da lateralidade

A intervención para a lateralidade cruzada ha de estar adaptado a cada neno/a, tendo en conta a orixe, as dificultades e o funcionamento neurológico habitual. É importante ter coidado para non ir en contra deste funcionamento habitual, xa que podemos crear dificultades para a conexión entre ambos os hemisferios. A terapia basee é a reorganización neurofuncional.

Lateralidade e esquema corporal

A aprendizaxe do esquema corporal enténdese coma un proceso de coñecemento  inmediato del propio cuerpo en situación estática e dinámica e as relacións que se establecen entre as diferentes partes ou segmentos corporais. a partir do seu dominio establécese a diferenciación dos obxectos espaciais dereita-esquerda nun mesmo, nos demáis, e nos obxectos do espacio que nos rodea.

Para acadar unha boa orientación espacialé necesario previamente un bo afianzamento do esquema corporal e unha correcta discriminación dereita- esquerda, diante-detrás.

Un bó coñecemento e concienciación do esquema corporal e a lateralidade afirmada son necesarios para fundamentar as aprendizaxes da lectura, a escritura e o cálculo.

Propostas de actividades:

As actividades propostas serven para estimular o desenvolvemento da lateralidade e establecemento da dominancia. Coa estimulación conseguimos novas vías e un sistema nervioso organizado segundo era o noso obxectivo.

-Actividades de esquema corporal: sinalar, recoñecer e nomear partes do corpo.

-Actividades de estructuración espacial: reproducir un modelo tendo puntos de referencia, copia dun modelo sen referencias, recoñecer erros en debuxos semellantes, recoñecer a posición.

-Actividades de coordinación dinámica manual: lanzar e coller obxectos, tirar a un branco, abrir e pechar a man, coordinación, lanzar obxectos dunha man a outra, construcións, manter obxecto en equilibrio nunha man mentres se realiza outra acción coa outra man, debuxos cos dedos.

-Actividades de reforzo da lateralidade: repasar a man dominante, localización de obxectos e persoas con respecto a uno mesmo, situar obxectos á dereita e á esquerda, pechar os ollos e identificar obxectos á esquerda e á dereita, exercicios de ritmo (que impliquen uso da parte dereita ou esquerda), percorridos marcados, situar obxectos con respecto a outros obxectos, localizar letras que estean investidas, etc.

-Actividades de reforzo de discriminación de grafemas (letras): crucigramas, sopas de letras, asociar letras iguais con frechas, recoñecer palabras que teñan determinada letra, letras iguais a un modelo, etc.

-Actividades de reforzo da coordinación visomanual: movementos oculares (cara arriba, abaixo, dereita, esquerda), movementos dun  só ollo, actividades de picado e de rasgado, recortar e pegar, pintar e colorear, calcar e debuxar, camiños e labirintos, etc. 

-identificar e localizar partes do corpo en sí mesmo e nos demais

-seguir instruccións: toca o pé, toca a orella dereita,...

-recortar e pegar partes do corpo para compoñer  a figura humana

-identificación de erros en imaxes da figura humana

-completar debuxos figura humana

-realizar simetrías

-clasificar partes do corpo según correspondan a dereita ou á esquerda (con referencia visual)

-identificar a direccionalidade

-discriminar obxectos orientados á dereita,...

-localizar e sinalar letras según a súa orientación á dereita ou esquerda (p-b-q, LA-AL)

Orientación conceptos espaciais

A orientación espacial é a capacidade intelectual implicada na percepción e procesamento de estímulos relacionados coa súa posición e distribución no espacio.

é unha capacidade cognitva que ten valor en sí mesma  e é necesaria para a adquisición e dominio de procesos de aprendizaxe básicos como a lectura, escritura, numeración e cálculo.

a orientación espacial é unha capacidade formada por diferentes habilidades e compoñentes:

-integración do esquema corporal

-posicións no espacio: diante-detrás, no medio, entre, ao redor, perto-lonxe, dentro-fora,..

-estructuración e organización espacial

-habilidades visomotoras

-analise visual

-praxias constructivas

PARA SABER MÁIS