ESTRATEXIAS PARA APRENDER A TER
MELLORES RESULTADOS ACADÉMICOS E/OU MELLORES APRENDIZAXES
Rematamos o
segundo trimestre e para moitas familias as preguntas agólpanse:
-Como podo
axudar para que teña mellores resultados?
-Se pasa
tantas horas estudando e suspende, que facer?
-Como
planificar exitosamente o tempo de estudio?
-Ainda hai
tempo para remontar?
Os anteriores
interrogantes non teñen unha resposta
única xa que debemos partir das seguintes premisas:
-Cada
alumno-alumna é diferente
-Os resultados
non óptimos son multicausais
-Non existen
receitas de éxito iguais para
todos-todas
-Que sexan
estudiantes non quere dicir que saiban estudiar
Fase inicial
Esta
travesía debe iniciarse por coñecer o que pensan e senten os fillos e fillas
sobre os motivos polos que non obtiveron
os resultados agardados e por establecer diálogos frecuentes co profesorado que
aportará datos significativos (non sempre ofrecen un coñecemento exhaustivo do
proceso de aprendizaxe realizado polo alumnado e establecen datos de examen e
moitas conxeturas) sobre o que demanda do alumnado, os contidos desenvolvidos,
as actividades requeridas ...
Seguirase
identificando e visibilizando as fortalezas, potencialidades e debilidades dos
fillos-fillas así como coñecer os seus intereses,
motivacións, estilos de aprendizaxe, tipo de memoria, a capacidade
atencional, as habilidades
perceptivas, as intelixencias máis
representativas (lingüítica-verbal, lóxica-matemática,
coroporal-cinestésica, musical, creativa, viso-espacial, naturalista, intrapersoal,
interpersoal e espiritual) e mesmo a metacognición (habilidade humana para ser
capaces de pensar sobre como pensamos, como recordamos, como percibimos e como
comprendemos).
O
papel das familias debe ser o de incentivar, acompañar, estimular, guiar,
animar e nunca xuzgar, vixiar ou
inspeccionar pois a confianza mutua debe ser algo vivido e sentido.
Fase de deseño
-Establecer
o lugar de estudio (non sempre o dormitorio é o espazo máis axeitado pois pode
sentirse agobiado, aillado, desmotivado ...) atractivo, iluminado, limpo,
ordenado, con boa temperatura, libre de distractores
como o teléfono, tabletas, ordenadores (agás que se precisen para buscar
información). Pero o ordenador pode estar nun lugar común do fogar para ser
usado por todas as persoas da familia e con clave de wifi controlada polas
persoas proxenitoras. No cuarto do neno-nena-adolescente non debe existir un
televisor.
-Disfrutar
das necesarias horas de sono xa que favorece a memoria e a concentración e
sempre cun horario estable.
-Ter
unha alimentación saudable e variada con proteinas, carbohidratos,
antioxidantes, ácidos grasos omega 3 ...
-Ter
no espazo de estudio todos os recursos necesarios: folios, libros, libretas,
marcadores, goma, afilalápiz, auga ...
-Promover
e facer fincapé nunha boa hixiene postural
-Deseño
dos tempos de estudio e de traballo regulares cada día e axustados ás idades
(empezando por 10 minutos en E.I. , 10-15 minutos en1º de E.P. e incrementando
este tempo por cada curso e, polo tanto, 60 minutos ao remate de 6º de E.P.). A
concentración decae a partir dos 30-40 minutos cada 25 minutos polo que é
necesario realizar un descanso de cinco minutos e retomar se fose necesario)
-Ter
un cronograma/calendario/horario para rexistrar as materias e actividades a realizar
cada día e o tempo adicado sabendo que as materias/áreas con maior dificultade
deben repasarse todos os días.
-Todos
os días realizarase un repaso do traballado na aula para ir adquirindo hábitos
de traballo e de esforzo. Estes repasos poden gravarse en audio, poden contarse
aos proxenitores, poden gravarse realizando un vídeo ... E sempre adicarlle un
tempo á lectura
É
importante reseñar que na Disposición adicional terceira no Decreto 105/2014
que establece o currículo da E.P. cando aborda as tarefas extraescolares
(Deberes) explicita que "Os centros docentes poderán incluír dentro
da súa programación xeral anual, segundo o marco de autonomía pedagóxica e
organizativa, as pautas e/ou criterios xerais sobre o uso das tarefas
extraescolares na etapa de educación primaria, de xeito que entronque co
adecuado desenvolvemento das competencias clave do alumnado segundo os seus
distintos procesos e ritmos de aprendizaxe, atendendo a un principio de
progresividade ao longo da etapa educativa. No caso do seu establecemento,
terase en conta un adecuado encaixe na vida das familias, de xeito que se
facilite a participación activa das mesmas na aprendizaxe e a adecuada
conciliación da vida persoal e familiar, con respecto aos tempos de lecer do
alumnado. Ao tempo fomentarase a responsabilidade dos alumnos e alumnas na súa
formación e a súa autonomía, en liña cunha cultura do esforzo e do
traballo"
Fase de desenvolvemento
-Tomar
a axenda do alumno-alumna e ver o que ten que facer, rexistrar no horario ou
cronograma poñerse a realizalo
-Descubrir
o estilo de aprendizaxe: Cada neno ou nena é diferente e, polo tanto, aprende
de forma diversa e deben poñer en acción amáis diferentes modelos de pensamento
e procesos cognitivos así como procesos psicolóxicos básicos como memoria,
atención ou percepción que levan ao éxito nas asprendizaxes e sen esquecernos
da motivación.
Os
estilos de aprendizaxe ( Pellicer, 2017) son:
Activo: retén e comprende mellor a
información despois de realizar algo no mundo exterior, aplicar esa
información. Aprendizaxe por ensaio-erro.
Sensorial: prefire os feitos, datos concretos,
específicos, experimentación detallada, métodos estandarizados e regulares pois
leva mal as sorpresas que cambian o procedemento normal e asentado.
Visual: recorda mellor o que ve a través de
gráficos, imaxes ... pois non lle chega coa información que recibe oralmente.
Verbal: Recorda o que escoita, o que repite e
lé. Ten capacidade e habilidade para explicar a outras persoas.
Reflexivo: retén e comprende mellor a
información despois de tomarse un tempo para pensar nela.
Cinestésico: necesita "facer" para
aprender, realizar actividades táctis, producir cousas, moverse ao mesmo tempo
que traballa, saír e cambiar de recursos frecuentemente.
Intuitivo: gusta das teorías, capta conceptos novos e os contidos repetitivos baseado en feitos non lle agradan. Relaciona o novo cos coñecementos e experiencias previas.
Dependente de campo: precisa percibir toda a situación
antes de emezar a traballar. Gústalle traballar con outras persoas, é intuitivo
e precisa de experiencias concretas e tanxibles para involucrase no traballo.
Independente de campo: alta motivación de logro,
competitivo, gústalle traballar só-soa, é lóxico-a, analítico-a e manexa ben os
conceptos abstractos.
Global: aprende de forma xeral, tarda máis
tempo en estudiar e comprender doadamente
pero ao final e con perseverancia e tranquilidade chegará á consecución
das aprendizaxes.
Secuencial: aprender cando os contidos se
presentan cunha progresión lóxica e as aprendizaxes se van asentando nos xa
adquiridos e van do máis sinxelo ao máis complexo.